BAKIR TUAL İLE ELMAS UÇLU BİR FIRÇANIN BULUŞMASIYLA SONUÇLANAN ROTOGRAVÜR BASKILAR

Hemen hemen her gün vakit geçirmek için gittiğimiz büyük alışveriş merkezlerinden tutunda zamanımızda giderek azalan mahalle bakkallarımızda bulunan tüm yiyecek ve temizlik maddelerinin ambalaj baskılarının birçoğunda aslında gizemli bir buluşma gizlidir. Bu buluşma günümüzde birçok sırlarıyla birlikte mucizevi bir şekilde gerçekleşen bakır silindirler ile elmas uçlu iğnenin buluşmasıdır.

Son aşamasında üzeri krom kaplanan silindirlerin malzemeye farklı renklerdeki matbaa mürekkeplerinin aktarılması prensibine dayanan rotogravür baskılardaki asıl görev o sert krom tabakası altında kendini saklayan bakır yüzey ile kendisini bir oya misali işleyen elmas uçlu iğnenindir.

Rotogravür baskı teknolojisinde bir tarafta müşterisinin belirlemiş olduğu dizaynların hazırlanma ve yazılıma aktarılma süreci yaşanırken diğer tarafta da işlenmenin gerçekleşmesi için silindir hazırlama süreci yaşanır. Çünkü baskının istenilen kalitede ve güzellikte olması tamamen çok iyi hazırlanan bu iki tarafın buluşmasına bağlıdır.

Müşterilerin beğenisine sunulacak ambalaj dizaynları renk renk ayrı ayrı bakır silindirler üzerine işlenir. Bu olağanüstü işlenmenin gerçekleşebilmesi için bir çok kriterin önceden sağlanması ve bir çok olayın tam anlamıyla hiçbir aksama olmadan yerine getirilmesi gerekmektedir.

Buluşmanın bir tarafında yazılıma hazırlanan bakır silindirler vardır. Bakır silindirlerin çekirdeğini çelik çekme borudan imal edilen konik yada şaftlı demir silindirler oluşturur. Yaklaşık et kalınlıkları 9.0 – 13.0 cm. dir. Bu çelik silindirler önce üzerlerindeki kir, pas ve imalat yağlarından arındırılmak üzere yağalma tanklarında yağalma prosesslerinden geçirildikten sonra nikel kaplamaya alınırlar. Nikel daha sonraki gizemli buluşmada önemli rol oynayacak olan bakır tabakalarının sağlam bir şekilde çelik demir yüzeye sıkı sıkı tutunmasını sağlar. Nikel kaplanan baskı silindirleri önce yumuşak anabakır daha sonrada sert gravür bakır kaplama prosesslerine alınırlar. Her iki bakır kaplamada çok önemlidir. Yumuşak anakaplama daha sonra gravür işlenmeye uğrayacak olan sert gravür bakır tabakası ile çekirdek sert çelik gövde arasındaki titreşim ve gerilimlerden oluşabilecek problemlere karşı arada yastık vazifesi görerek oluşan stresleri kendi üzerinde toplar. Sertliği yaklaşık 80 – 100 HV (vicker) kalınlığı ise 200 – 400 μ (micron) arasındadır. Yumuşak anabakır kaplanan silindirler daha sonra yüzey işlemlerine (tornalama, taşlama, zımparalama) tabi tutularak bakır yüzeyleri prüzsüz hale getirilirler. Yüzey düzgünlükleri sağlanan yumuşak anabakır silindirler önemli buluşmanın gerçekleşeceği taraflardan biri olan sert gravür bakır kaplamaya alınırlar. Sert gravür bakırın sertliği yaklaşık 190 – 210 HV (vicker) , kalınlığı ise 150 – 200 μ (micron) arasındadır. Sert gravür bakır kaplanan silindirler gizemli buluşma için yüzey işlemlerine tabi tutulurlar. Çünkü gravür yazılımı için gerekli bakır yüzey düzgünlüğü sağlanmalıdır. Gravür işlemeye uygun silindir bakır yüzeyi ne çok parlak nede çok pürüzlü olmalıdır. Daha sonra rotogravür baskı prosesinde doktor blade baskı makine bıçaklarının baskı mürekkeplerini silindir yüzeylerinden her baskı makine hızında da rahatlıkla sıyırabilecekleri nitelikteki silindir yüzey düzgünlükleri yeterlidir. Yüzey düzeltme işlemleri (taşlama, zımparalama , parlatma) tamamlanan bakır silindirler artık tarihi buluşmaya hazırdırlar.


Buluşmanın diğer tarafında ise beğenilen ambalaj dizaynlarının ayrı ayrı renklerde bakır yüzeye bir elmas uçlu iğne ile yazılması ( kazılması, işlenmesi ) için gerekli olan iş hazırlama süreci yaşanır. Müşteriler tarafından piyasaya sunulacak ürünlerinin ambalajında kullanılmak üzere değişik malzeme çeşitlerine uygun ( kağıt, aluminyum, OPP, PET, PE, PVC, CPP ;film v.b. malzemeler yada ikikat, üçkat, dörtkat yapılarda malzemeler ) farklı grafik tasarım, dizayn çalışmaları gerçekleştirilir.

Grafik tasarım çalışmaları tamamlanan ve müşteri onayı alınan dizaynlar reprodüksiyon; renk ayırımı ve iş hazırlama proseslerinden geçirilir. Grafik tasarımlar, renk ayırımları ve baskıya yönelik iş hazırlamalar gerçekleştirilirken çok çeşitli grafik programları kullanılır: Photoshop, Freehand, Quark, Corel Draw, Illustrator yada günümüzde sırf baskı sektörü için geliştirilen ArtPro, Artcolor, Bestcolor, Barco v.b. Hazırlanan artworkler kullanılacak baskı tekniğine göre renk yönetimi birimlerinde hazırlanarak gerekli renk düzenlemeleri, renk geçişleri, renk binmeleri ve yazı şişirmeleri yapılır ve uygun formatlarda ( postscript, PDF v.b. ) silindir yazılım ünitelerine ya online olarak yada bir taşıyıcı araç vasıtasıyla ( zip, CD, MOD, SHUTLE v.b. ) gönderilirler. Silindir yazılım; engraving üniteleri gizemli buluşmaların gerçekleştirildiği mekanlardır. Buralarda olağanüstü bu buluşmalar kullanılan engraving yazılım makinelerine göre değişik teknolojilerde gerçekleştirilir. ( HELL, OHIO, Daetwyler GRAVOSTAR, Aabach DIGRA v.b.)

Genellikle diğer baskı tekniklerinde sadece CMYK prensibine göre hazırlanan tasarım çalışmalarından farklı olarak rotogravür baskı makinelerinin avantajlarından yararlanılarak ekstra renkler kullanılmasıyla yedi – on renkli tasarım çalışmaları hazırlanabilmektedir. Renk ayırımları tamamlanmış işlerin bakır silindirler üzerine elmas uçlu iğneler ile işlenmesi, kazılması için belirli proglamlarda uygun hale getirilmeleri gereklidir. ( IPW CCS, ALLIANCE, ARTPRO, MONTAGE, COLLAGE, DIGRA v.b. ) Bu programlar vasıtası ile ambalaj dizayları bakır silindir yüzeyine işlenilebilir hale getirilirler. Kullanılacak baskı malzemesine ve baskıda kullanılacak herbir renge göre değişik parametreler kullanılır. ( Gamma Curve, açı, raster, kanal v.b. ) Kullanılacak malzemeye ve basılacak mürekkep rengine göre bakıra işlenecek dizayndan mükkemmel sonuç alınabilmesi için bu parametrelerin çok iyi seçilmesi ve çalışmaların silindir yazılım tekniğine uygun bir şekilde hazırlanması gerekir yoksa sonuç tamamen hüsran olabilir.

Gizemli buluşmada rol oynayan elmas uç ise diğer önemli bir unsurdur. Bu şahsiyette tamamen kullanılacak malzemeye ve bakır yüzeye işlenecek dizayna göre ( malzemeye aktarılacak mürekkebin miktarı ve silindire kazılan hücrelerin derinliği açısından ) seçilmelidir. ( 110, 120, 130 luk iğne v.b. )

Gizemli buluşmanın gerçekleştiği anı elmas uçlu bir fırça ile bakır yüzeyli tual üzerine yapılan bir resim gibi hayal edecek olursak sonuçta ortaya konan işlenmiş silindirlerin ambalaj baskısındaki neticesi açısından hiçte yanılmamış oluruz.

Engraving yazılım sırasında renklere göre kullanılan uygun parametrelerle bakır silindir üzerine değişik derinliklerde ve büyüklüklerde yakından mikroskopla bakıldığında baklava dilimlerini andıran hücreler, çukurcuklar oluşturulur. ( Not: Gelişen teknolojiyle birlikte bu gizemli buluşmada elmas ucun yerini laser almıştır. ) Rotogravür baskı prosessi sırasında bu hücrelere dolan baskı mürekkepleri, baskı malzemeleri üzerine aktarılır.

Buluşmanın neticesinde bakır yüzeylerine renklere göre dizayn işlenen silindirler rotogravür baskıya yüzey dayanımları açısından daha sert bir malzeme olan Krom kaplanması için galvano kaplama bölümüne gönderilir. Bakır yüzeye kaplanan krom tabakasının sertliği yaklaşık 1000 HV (vicker) dir. Kalınlığı ise oldukça ince olmakla birlikte 7 – 12 μ (micron) arasındadır. Silindirlerin sert krom yüzeyine kaplandıktan sonra zımparalama ile baskı yüzey pürüzlüğü ve düzgünlüğü verilir. Krom tabakası çok önemli olmakla birlikte aslında bir karbon kağıdı gibidir. Bakır yüzeyin tüm özelliklerini baskıya yansıtır. Diğer bir deyişle rotogravür baskı esnasında ilk etapta baskıda yaşananların krom yüzeyden geldiğinin sanılması aslında bir yanılgıdır çünkü yaşanan problem bakır yüzeyden de gelebilmektedir.

Krom kaplama işlemleri tamamlanan baskı silindirleri baskı renk sırasına ( Register numarası ) göre prova baskıları alındıktan sonra herhangi bir problem yoksa Rotogravür baskı prosessi için rotogravür baskı makinelerine alınırlar. ( Cerutti, Rotomek Valmet, Schiavi v.b. )

Rotogravür baskı farklı renklerde ( şu an max 10 ) özel solvent yada su bazlı matbaa mürekkepleri ve farklı malzemeler kullanılarak baskı silindirlerinin yapılan renk ayırımına göre alt baskı yada üst baskı prensibine göre sırasıyla renkli mürekkepleri malzeme üzerine aktarması ile gerçekleştirilir.

EYÜP AMBARLI

Bu makale tümüyle hiç bir yer yayında, sitede paylaşılamaz. Sadece link verilerek konu başlığı, ilk iki paragraf alıntı yapılarak bu siteye yönlendirilmesine izin verilmektedir. Tüm telif hakları Ceyhun Akgün’e aittir.